Slaap is eigenlijk iets heel vreemds. In de loop der tijd heeft men proberen het verschijnsel te ontrafelen. Want wat
gebeurt er precies met je als je slaapt? En waarom heb je het eigenlijk nodig? Want
dat je het nodig hebt staat onomstotelijk vast.
| | |
|
Slaap is nodig om datgene wat je overdag hebt gedaan te verwerken. Slaap is nodig om je geest als het ware weer op te ruimen om fris weer op te staan.
| |
| | |
In experimenten waarbij proefpersonen niet mochten slapen, en constant alertheidstesten moesten doen (zoals een soort autorace spelletje) zie je hoe de alertheid steeds verder afneemt naarmate de proefpersoon langer onafgebroken wakker is. Mag de proefpersoon een paar uur slapen, dan is de alertheid meteen weer flink toegenomen.
De activiteit van je hersenen kan in zogenaamde hersengolven worden gemeten. Deze hebben verschillende frequenties.
Door electroden op het hoofd van de slapende proefpersoon te plakken kan de hersenactiviteit gemeten worden. Door onderzoek heeft men ontdekt dat de slaap uit verschillende stadia bestaat.
Overgangsstadium
In waaktoestand zenden je hersenen beta golven. Zodra je je ogen sluit en ontspant, maken deze geleidelijk plaats voor alpha golven. Alpha golven zijn langzaam en kalm. In dit stadium draai je je waarschijnlijk ook om de meest comfortabele slaaphouding te vinden. Je ogen bewegen langzaam onder je gesloten oogleden. Dit wordt slow rolling eye movement genoemd.
Stadium 1 - hypnagogische staat
Binnen enkele minuten ga je de eerste slaapfase in, ook wel de Hypnagogische staat genoemd.
Dit is een soort van twilight zone tussen waken en slapen en duurt ongeveer 5 tot 10 minuten. In dit stadium wordt je makkelijk wakker van het kleinste geluidje.
Je spieren beginnen te ontspannen, je voelt jezelf wegdrijven en je kunt geluiden horen of beelden zien. Deze beelden kunnen van alles zijn; van gekleurde stippeltjes tot psychedelische composities. Deze beelden worden hypnagogische beelden genoemdn. In deze fase kun je ook dat gevoel hebben dat je ineens over iets struikelt of valt, en daarvan weer wakker schrikken.
Stadium 2 - Lichte Slaap
Nu ga je echt in slaap vallen. Je hersenen zenden langzame en ritmische theta-golven. Dit stadium kan zo kort zijn als enkele secoden of zo lang als 10 minuten.
De theta-golven zullen vergezeld gaan worden door korte intense uitbarstingen van hersenactiviteit. Dit is over het algemeen het teken dat de echte slaap is begonnen. Het wordt ook wel Lichte Slaap genoemd, omdat je makkelijk wakker gemaakt kunt worden in dit stadium. Het grappige is, dat als je wakker wordt gemaakt in deze staat je het gevoel hebt dat je helemaal niet sliep.
Stadia 3 en 4 - Diepe Slaap
Na ongeveer 20 minuten ben je echt diep in slaap. Je lichaam is zeer ontspannen, zowel je ademhaling als je hartslag zijn rustig en regelmatig. Je hersenen vertonen een patroon van diepe en langzame delta-golven. Stadia 3 en 4 worden ook wel delta slaap genoemd.
Het is heel moeilijk om te ontwaken uit deze staat. Zou je wakker gemaakt worden, dan zou je je heel gedesorienteerd voelen, en niets anders willen dan weer terug in slaap te vallen.
Men gelooft dat in dit stadium het lichaam het meest van haar repareer werkzaamheden en genezing uitvoert. Wanneer je nog in de groei bent, wordt groeihormoon afgescheiden in dit slaapstadium.
Terug naar 3 en 2
Nadat stadium 4 is voltooid, ga je weer terug naar stadium 3 en 2. Dit heeft dan ongeveer 90 tot 120 minuten geduurd. Je hebt er nu 1 N-REM-cyclus opzitten.
| | |
|
De slaapcyclus is onderverdeeld in de N-REM en de REM cyclus.
REM betekent Rapid Eye Movement. Dit doet zich voor in het REM stadium, die volgt op het N-REM stadium.
N-REM betekent simpelweg Non-REM. Dus je hebt een cyclus waarin je ogen snel bewegen, en de andere waarin dit niet gebeurt.
| |
| | |
Stadium 5 - REM Slaap
REM slaap is de meest interessante fase, omdat als je naar de hersenactiviteit kijkt, het lijkt alsof je klaarwakker bent. Je bloeddruk stijgt, je hart gaat sneller kloppen en je ogen beginnen snel heen en weer te bewegen onder je gesloten oogleden.
Afgezien daarvan is je lichaam compleet verlamd. Dit is een ingebouwde bescherming van je lichaam zodat je je dromen niet gaat uitvoeren. In dit stadium vinden de meeste dromen plaats.
De eerste REM fase duurt meestal ongeveer 10 minuten. Daarna kun je heel kort wakker worden voordat de volgende slaapfase ingaat.
De cyclus gaat door
Na REM ga je weer terug naar N-REM, weer terug naar REM - heel kort wakker worden - NREM - REM - enzovoort, totdat je opstaat.
Met elke cyclus neemt de duur van de REM-slaap toe. In de laatste twee uur van je slaap kan de REM-staat wel 1 uur duren.
De slaapcyclus is voor iedereen verschillend. Over het algemeen duurt een complete cyclus 90 minuten. Dit komt neer op 4 tot 5 cycli per nacht.